De huisarts verzuipt

30 juni 2022  

Van 27 juni tot en met 1 juli vragen we als huisartsen en huisartsenmedewerkers in het hele land extra aandacht voor de druk op de huisartsenzorg. Ook in Schaijk doen wij hieraan mee.

We willen in dit artikel graag uitleggen waar wij als huisartsenteam tegen aanlopen.

De toegankelijkheid van de huisartsenzorg staat onder druk. De zorgvraag neemt toe en wordt complexer. Door veranderingen in het zorgstelsel en schaarste op andere plekken in de zorg wordt er een steeds groter beroep gedaan op de huisartsenpraktijken overdag en op de huisartsenposten in de avond-, nacht- en weekenduren. Daardoor komt de tijd die de huisartsen per patiënt hebben om het goede gesprek te voeren in de knel en vinden steeds meer huisartsen en medewerkers de werkdruk te hoog. Het water staat ons helaas aan de lippen.

Personeelstekorten door uitval en minder animo om in de huisartsenzorg te werken

Voor onze praktijk betekent dit dat we steeds moeilijker nog aan invallende huisartsen en doktersassistentes kunnen komen. Bij ziekte moeten de collega’s (soms ook langdurig) in het team extra werken, simpelweg omdat we geen waarneming kunnen krijgen. Dit draagt uiteindelijk, samen met de voor iedereen en ook voor ons team zware Covid-jaren die net geweest zijn, bij aan een te hoge werkdruk (met ook hoger risico op uitval). De praktijk in Schaijk is een opleidingspraktijk voor zowel doktersassistentes als huisartsen. We horen de laatste jaren steeds vaker dat beginnende huisartsen geen ambitie meer hebben een huisartsenpraktijk over te nemen. In de regio zorgt dit er al voor, dat mensen die bijvoorbeeld naar Oss verhuizen, daar geen nieuwe huisarts kunnen vinden. Zij blijven dan bij ons patiënt, hetgeen in de praktijk eigenlijk niet kan, omdat we o.a. geen visites op afstand kunnen afleggen.

Patiënten moeten na verwijzing door de huisarts steeds vaker lang wachten op vervolgzorg

Binnen de praktijk merken we ook dat er steeds meer ‘overloop’ komt vanuit andere zorgsectoren. Als huisartsenteam willen we graag de spil in de zorg zijn voor mensen. We willen meedenken en kijken waar patiënten de beste en juiste zorg kunnen krijgen. Zo dicht mogelijk bij huis, en gelukkig zijn er in onze dorpen prima 1e lijns zorgverleners (fysiotherapeuten, ergotherapeuten, logopedisten etc.) die met veel kunde en plezier mensen begeleiden. Wanneer echter de wachttijden oplopen na een verwijzing naar ziekenhuis of andere zorginstelling, en mensen het advies krijgen ‘ga maar terug naar je huisarts, die moet maar iets regelen’, wordt het lastig. Onze 2 praktijkondersteuners op het gebied van GGZ doen goed werk voor patiënten met psychische klachten. Zij zien helaas ook veel mensen die al verwezen zijn naar de psycholoog of 2e lijns instelling (zoals de GGZ in Oss), maar die door de wachtlijsten nog niet terecht kunnen. Dit leidt soms tot heel moeilijke situaties. Hetzelfde geldt voor mensen met lichamelijke klachten, die ziekenhuiszorg behoeven; wij proberen de voor- en nazorg hiervoor te leveren, maar ook hierin zitten uiteraard wel beperkingen. Hoe graag we onze patiënten ook willen helpen, we kunnen de ‘overloop’ vanuit andere delen van de zorg niet altijd meer opvangen!

Meer complexe problematiek: meer tijd nodig voor de patiënt

We merken dat de problematiek waarmee patiënten bij hun huisarts komen, complexer is geworden in de loop van de jaren. Het is niet vaak een hooikoorts of huiduitslag meer, maar ons werk bestaat steeds meer uit zorgproblematiek: mensen worden ouder, blijven langer thuis wonen, en hebben uiteindelijk ook meer gezondheidsproblemen. Daardoor komen we met onze spreekuren in de knel. Tien of zelfs twintig minuten is geregeld niet meer toereikend voor een gesprek.

Daarbij vragen de ziekenhuizen ook dat we meer aandacht besteden aan het gesprek voorafgaand aan een verwijzing: hoe zinvol is het om naar het ziekenhuis te gaan, wil ik wel een operatie, zijn er alternatieven? Ook dit kost extra tijd.

De huisartsenzorg blijft heel belangrijk voor patiënten en is een cruciale schakel in het hele zorgsysteem. Het is belangrijk dat iedereen toegang blijft houden tot goede huisartsenzorg, daarom is het motto van de actieweek: “Iedereen een huisarts”. We vinden het waard om daarvoor te knokken en te laten zien dat het tij gekeerd moet worden!

We zijn niet het 1000 dingen doekje van de gezondheidszorg

De laatste jaren worden we ook toenemend geconfronteerd met allerlei administratieve klussen, die wat ons betreft niet op het bodje van de huisarts horen. Een patiënt wordt ontslagen uit het ziekenhuis; of de huisarts een uitvoeringsverzoek kan sturen voor het injecteren van medicatie. Een patiënt in een verpleeghuissetting wil een uur eerder naar bed en dus zijn paracetamol i.p.v. 21 uur, om 20 uur; of de huisarts dit aan de apotheek wil doorgeven voor de aftekenlijst. En zo krijgen wij allerlei extra taken, als ‘paarse krokodillen’ (naar de reclame van een meisje dat haar paarse opblaaskrokodil kwijt is geraakt in het zwembad, en wiens moeder allerlei formulieren moet invullen voordat ze ‘m terugkrijgt, terwijl ie zichtbaar voor hen staat).

De problemen zijn niet gisteren ontstaan en we weten ook dat ze niet morgen allemaal opgelost zullen zijn, maar we staan wel op een keerpunt. In de huisartsenzorg zitten veel huisartsen en medewerkers aan de grens van wat ze aankunnen of zijn al over die grens heen. Op dit moment worden nieuwe plannen gemaakt voor de zorg voor de komende jaren en worden de bijbehorende financiële middelen verdeeld. We willen in die plannen concrete stappen zien waarmee de druk op de huisartsenzorg op de korte en langere termijn wordt verlicht.

Er moeten concrete afspraken komen, zodat we als huisartsen meer tijd voor het gesprek met onze patiënten krijgen en er geen nieuwe taken bij krijgen. En we willen duidelijke afspraken over de beschikbaarheid van andere zorgverleners, zodat patiënten na verwijzing van de huisarts ook daar tijdig geholpen worden.

Daarom voeren de Nederlandse huisartsen deze week actie.

In Schaijk betekent dit dat wij op vrijdagmiddag onze praktijk alleen voor spoed geopend hebben. Deze middag is er een manifestatie van huisartsen in Den Haag, om onze stem te laten horen.

Wijzelf hebben besloten dat we deze middag aangrijpen om allerlei (…u raadt het al..) administratieve en logistieke klussen te gaan doen, waar we anders niet aan toekomen. We blijven graag goeie huisartsenzorg leveren, maar dreigen op de huidige wijze te verzuipen.

Zie ook dit artikel in de Volkskrant.